ТАБЫСТЫ ЖҰМЫСҚА ОРНАЛАСУ ЕРЕЖЕСІ

1.  Жаңа мамандықтар атласы
2.  Жұмыс іздеудің тиімді тәсілдері.

Университеттегі мансаптық орталық. 

ЖОО түлектері үшін жұмыс іздеудің бірнеше бағыттары бар. Олардың бірі-ЖОО-дағы жұмыспен қамту қызметі (жұмыспен қамту бөлімі). Әдетте, университеттік жұмыспен қамту қызметінің өз бос жұмыс орындары базасы бар, онда қызықты нұсқалар бар. Жұмысқа орналасуға жәрдемдесу мақсатында бөлімдерінің қызметкерлері студенттер мен түлектерді еңбек нарығындағы жағдай және жұмысқа орналастыру тетіктері туралы хабардар ету мақсатында семинар - тренингтер, жұмыспен қамту сабақтарын ұйымдастырады. Кез келген өңірдегі барлық мансаптық орталықтар жұмыс берушілермен кездесулер мен дөңгелек үстелдер ұйымдастырады. Дөңгелек үстел жұмысына қатыса отырып, Сіз үзілісте бірнеше сұрақ қоя аласыз. Егер неден бастау керектігін білмесеңіз, компанияның негізін қалаушылар, оның өнімдерінің ассортименті туралы сұраңыз. Сіз жұмыс істеуші адамдардың жанында неғұрлым көп уақыт өткізсеңіз, соғұрлым өз мінез-құлқыңызды жетілдіруге болатынын жақсы түсінесіз. Сонымен қатар, осындай кездесулерде студенттер қатысушы компаниялардың сауалнамаларын, түйіндемелерін, бос жұмыс орындарына тапсырыстарын толтыруды ұсынады.

Егер Сіз TAU University студенті немесе түлегі болсаңыз жұмысқа орналасу туралы Тәжірибе, жұмыспен қамту және мансап бөліміне(ТЖҚМБ)  мына мекен-жай бойынша хабарласуыңызға болады: Нұр-сұлтан қ, Дүкенұлы көшесі, 29, "В" корпусы, каб.101

Жұмыс берушіге тікелей жүгіну. Жұмысқа орналастыру мүмкіндіктері мен жарнамаланған бос жұмыс орындары - бұл бірдей емес. Сіз үшін қолайлы бос жұмыс туралы компанияның хабарландыруларында кездестірмедіңіз, бірақ ол болуы мүмкін деп болжайсыз ба? Онда түйіндемеңізді жіберіңіз.

Компания презентациялары және бос орындар жәрмеңкесі. Күзде және көктемде ЖОО-да Бос орындар жәрмеңкесі өтеді. Алдымен компания өкілдері презентацияларымен шығады немесе іскерлік ойындар өткізеді, содан кейін олармен жеке сөйлесуге болады. Әсіресе, жұмысқа орналастыру үшін іскерлік ойындар пайдалы - командада жұмыс істеген бір күннен кейін бірден сұхбат алуды ұсынады. Осындай мүмкіндік компаниялардың презентацияларында да бар (олар туралы хабарландырулар алдын ала университеттерде ілінеді).

Компаниялардың презентациялары мен бос жұмыс орындары жәрмеңкелеріне қатыса отырып, Сіз:

Компания өкілдерімен және қызметкерлер бойынша менеджерлермен тікелей танысуға және сөйлесуге мүмкіндік аласыз.

Жұмыс берушілер кандидаттарға қандай талаптар қоятынын және жұмыскерлерді жұмысқа қабылдау бағдарламасы  туралы біле аласыз.

Еңбек нарығының жағдайы туралы ақпаратты біле аласыз: мысалы, Сізге маман ретінде сұраныстың қандай екенін біле аласыз.

Өз түйіндемеңізді қалдыра аласыз, ұсынылған бос орындар тізімімен танысып, шағын-әңгімелесуден өтуіңізге болады.

БАҚ.

Бірқатар газеттер мен журналдар үнемі бос жұмыс орындарын жариялайды, соның ішінде жас мамандар мен студенттер үшін де ақпарат болады. Көптеген газеттерде мансап құруға арналған бөлім бар. Онда әр түрлі компаниялардағы жұмыстың қыр-сыры туралы мәліметтер келтіріледі. Кейде нарықта кімнің кім екенін білген және Сіз жұмыс істегіңіз келетін компанияны таңдаған жөн.

Интернет. 

Сайттарда тек қана бос орын тауып қана қоймай, сондай-ақ өз түйіндемеңізді қалдыру арқылы осы немесе басқа да өңірлерде жұмыс табуға мүмкіндігіңіз болады. Сонымен бірге, белгілі бір маманның лауазымдық нұсқауларының сипаттамасын табуға болады

Жұмыс беруші компаниялардың сайттары ең жаңа бос жұмыс орындарының тізімін, тағылымдамаға өтінім нысандарын қамтиды. Электрондық пошта арқылы Сіз сондай-ақ өз түйіндемеңізді жібере аласыз (неге Сіз осы лауазымда осы компанияда жұмыс істегіңіз келетінін көрсетіп).

Туыстары, таныстары және достарыңызға. Өзіңіз үшін қандай жұмыс іздегеніңізді анықтап, оны барлық айналаға түсіндіріңіз. Неғұрлым көп адамдар сізге көмектескен сайын, соғұрлым жақсы. Достарыңыздан бос орындар туралы жиі сұраңыз.

Мемлекеттік Жұмыспен қамту орталықтары. Мұнда Сіз бос жұмыс орындарының ақпараттық бөлімін пайдалана аласыз. Жеке кеңес алу, кәсіби аттестаттаудан өту мүмкіндіктеріңіз бар. Мемлекеттік Жұмыспен қамту орталықтары тегін қызмет көрсетеді.

Кадрлық агенттіктер. Кадр агенттіктерінің көпшілігі орта және жоғары буын мамандарын іріктеуге мүдделі. Сонымен қатар, тәжірбиесі және аяқталған жоғары білімі бар тұлғалар кадрлық агенттіктерге тартымды болып келеді.

Кадр агенттіктерінің екі негізгі түрі бар екенін есте сақтау қажет:

Персоналды іріктеу жөніндегі агенттіктер (рекрутингтік агенттіктер). Клиент, жұмыс беруші-компаниялар төлейтін қызметкерлерді іздеу және іріктеу тапсырыстарын орындайды. Мұндай агенттік ізденушілерді жұмысқа орналастыру бойынша міндеттемелерді өзіне алмайды.

Жұмысқа орналастыру жөніндегі агенттіктер. Қандай да бір нысанда агенттікке жұмысқа орналасуда көмек сұраған ізденушілерден ақы алады. Ал жұмыс беруші компанияларға персоналды іріктеу бойынша тегін қызметтер ұсынылады.

Жұмыс берушімен телефон арқылы сөйлесу

Жұмыс іздеу кезінде уақытыңыз бен күшіңізді үнемдеуге телефон көмектеседі. Алайда, телефонмен сөйлесу  дағдыларының болмауы, өзіне сенімсіздік немесе жұмыс берушінің бас тартуынан қорқу телефон арқылы сөйлесуге кері әсер етуі мүмкін, бұл жұмысқа орналасу мүмкіндігін айтарлықтай төмендетеді.

Телефонмен сөйлесудің артықшылықтары:

телефон қысқа уақыт ішінде көптеген кәсіпорындарға қоңырау шалып, бос жұмыс орындары туралы білуге мүмкіндік береді;

егер бос жұмыс орны болмаса да, телефонды шебер пайдалана отырып, басқа да пайдалы ақпарат алуға болады, мысалы, ұқсас бос жұмыс орындары қайда болуы мүмкін екенін білу;

телефонмен сөйлескенде үміткер өзінің оң жақтарын ұсынуға және жақсы әсер қалдыруға мүмкіндік алады.

Телефон арқылы сөйлесу белгілі бір дағдыларды және жалпы ережелерді сақтауды талап етеді:

Әңгімеге дайындық сіздің өзіңізге бастама алуға, сөйлесуді жүргізуге және бақылауға мүмкіндік береді, сондықтан Сіз болашақ жұмыс берушіге телефон арқылы хабарлайтын деректердің әңгіме басталғанға дейін мұқият ойластырып алғаныңыз жөн.

Алдымен өзіңізді таныстырып,сізді фирма өкілімен байланыстыруды сұрап, жұмыс мәселесімен хабарласып тұрғаныңызды айтыңыз. Жұмыс берушіге аты-жөні бойынша жүгіну психологиялық қашықтықты қысқартады және әңгімелесуші туралы және оның ниеттерінің маңыздылығы туралы жағымды әсер етеді.

Телефон арқылы сөйлесе отырып, әңгімелесуші сізді көрмегенін есте сақтаған жөн, сондықтан сіздің бейнеңізді құру үшін сіздің сөзіңіздің дұрыстығы мен сыпайылығы, интонацияның жағымды болуы маңызды.

Телефон арқылы сөйлескен кезде асықпаңыз, мұндай байланыс кезінде әңгімелесуші жаңа ақпаратты баяу сіңіреді. Өзіңіздің біліміңіз, біліктілігіңіз, тәжірибе, дағдыларыңыз, жеке қасиеттеріңіз туралы қысқаша хабарлаңыз. Сөйлесу барысында ақпаратты қайталау немесе жөндеу туралы қосымша мәліметтер қажеттілігі туралы анықтап біліп алыңыз.

Жұмыс берушінің қызығушылығын жаулап, онымен кездесу туралы сұраңыз, оған түйіндемеңізді жіберуді ұсыныңыз. Бас тартқан жағдайда сұхбаттасушыдан жақын арада осындай бос жұмыс орындарының болуы немесе пайда болуы туралы ақпарат алуға тырысыңыз. Байланыс мәліметтеріңізді жазуды ұсыныңыз.

Әңгімені аяқтай отырып, сөйлесудің немен аяқталғанын, алдағы уақытта кездесу (қайда және қашан) болатынын немесе тағы да телефон қоңырауы (қашан және кім қоңырау шалатынын) талап етілетінін нақты білу қажет.

Телефон келіссөздерінің кез келген нәтижесі кезінде сыпайы қоштасу Сіз туралы жағымды әсер туғызуға көмектеседі. Сұхбаттасушыға Сізге жұмсалған уақыт үшін алғыс айтыңыз.

Егер қоңырау бастамасы сізден емес, жалдаушыдан келіп түссе, ал Сіз осы сәтте сөйлесуге ыңғайсыз немесе сіз әңгімелесуге психологиялық тұрғыдан дайын болмасаңыз, онда телефон сұхбатын келешекке қалдырғаныңыз жөн. Жауап келесідей болуы мүмкін: "Менің кандидатура назар аударғаныңыз үшін және қоңырау үшін де Сізге рахмет. Сіздің ұсынысыңыз мені қызықтырды, бірақ өкінішке орай, мен қазір сөйлесе алмаймын. Сізге басқа уақытта қоңырау шалуға болады ма?"Осылайша Сіз бос жұмыс орнына деген қызығушылығыңызды анық білдіресіз.

Әңгімелесу аяқталғаннан кейін, Сіздің кейінгі іс-әрекеттеріңіз қандай екенін, әңгімелесудің нәтижесін қашан күтуге болатынын сұрап біліңіз. Егер Сізбен сөйлескен қызметкердің электрондық мекенжайын білсеңіз, әңгімелесуден кейін оған қысқаша ескерту-хат жолдауға болады, онда әңгімеге алғыс білдіруден басқа, өзінің мықты жақтарын кәсіпқой ретінде тағы да атап өтуге болады.

Бітірушіні таныстыру үлгісі

Не жазу керек?

1. Аты-жөні, факультеті, мамандығы, курсы

2. Жетістіктері (жұмыс берушінің мүддесіне орай қажет болған жағдайда)

3. Олимпиадаларға, конкурстарға, жарыстарға қатысу (тек оқуға қатысы бар іс-шараларды немесе жұмыстарды көрсету)

4. Практика, жұмыс тәжірибесі (практика түрі мен өту орнын көрсету; жұмыс орны мен лауазымын көрсету)

5. Қоғамдық жұмысқа қатысу (оқуды есептемегенде, Университет ішіндегі қоғамдық қызмет)

6. Қосымша білім беру (курстар)

7. Шет тілдерін меңгеру (меңгеру тілі мен деңгейін көрсету)

8. Компьютерді меңгеру (меңгерген компьютерлік бағдарламаларды атап көрсету)

9. Әуестену, хобби

10. Білімді жалғастыру жоспарлары (бітіргеннен кейін қандай білім алуды жоспарлайсыз?)

11. Жұмысқа орналастыру жоспарлары (Сізге жұмыс істегіңіз келетін қызмет түрі мен саласын немесе жұмыс берушілерде Сізді қызықтыратын позициялардың атауын көрсетуге болады)

12. Өмірлік ұстанымы (Сіз әрқашан жүретін ұран)

Не айтуға болады?

1. Өзіңізді таныстырыңыз және өзіңіз туралы айтып беріңіз.

2. Конференцияларға (олимпиадаларға) қатысып, жеткен жетістіктеріңіз туралы айтып беріңіз. Егер жоқ болса, онда бұл іс-шара сізге қандай пайда әкелгені туралы айтыңыз.

3. Практикадан өту және жұмыс тәжірибесі туралы толығырақ айтып берсеңіз. Сіз қандай міндеттерді орындап, не үйрендіңіз? Өз әңгімеіңізді жеке құзыреттермен толықтыруға болады.

4. Университетте қоғамдық жұмыс туралы және оның Сізге қандай пайда әкелетіні туралы айтып беріңіз.

5. Қосымша біліміңіз туралы және бітіргеннен кейін Сізге қандай біліктілік берілгені немесе қандай сертификат алғандығы туралы айтып беріңіз.

6. Шетел тілін меңгеру және компьютерлік бағдарламаларды меңгергеңіз туралы айтып беріңіз. Өз әңгімеіңізді кәсіби құзыреттілікпен толықтыруға болады.

7. Сіз жан-жақты адам екенін көрсету үшін, өз қызығушылығыңызды айтып беріңіз.

8. Білім беруді жалғастыру жоспарлары туралы және Сіз оны қандай мақсатпен жалғастыруды жоспарлап отырғаныңызды атап, бұрын алған мамандықпен немесе болашақ жұмыспен (қызметпен) байланысты екенін көрсетіңіз.

9. Болашақ жұмысқа орналасу жоспарлары туралы әңгімеде болашақ жұмысқа ниет білдіріп, сондай-ақ Сіз өзіңіздің кәсіби жоғары білікті маман ретінде көрсете отырып, кәсіпорынның дамуына қандай үлес қосарыңызды атап өтіңіз!

10. Өз сөзіңізді өмірлік ұстанымыңызды сипаттайтын жарқын ұранмен аяқтаңыз.